کامیار عابدی
برگرفته از: دانشنامه ادب فارسی
اَخَوانِ ثالِث، از شاعران معاصر، متخلّص به «م..امید» در سال 1307ش، در مشهد، به دنیا آمد. پدرش، که یزدیتبار بود، شغل عطّاری و طبابت با داروهای گیاهی داشت. اخوان ثالث تحصیلات ابتدایی و متوسّطه را در زادگاهِ خود به پایان رسانید. هرچند، دلبستة موسیقی و شعر بود، امّا گرایش تحصیلی فنّی و حرفهای را برگزید و در رشتة آهنگری هنرستان مشهد درس خواند (کاخی، ص27). سپس به تهران آمد و، علاوه بر کار در مطبوعات، در مدارس ورامین و تهران به تدریس
ادامه مطلب ...
برگرفته از: دانشنامه ادب فارسی
اَدَبیّاتِ
عامیانه . .ادبیّات تودة مردم ایران، اثر مردمانی بیسواد یا کمسواد و
غالباً شفاهی، که از جهت ساختار و محتوا، با ادبیّات سنّتی مکتوب فارسی
متفاوت است. زبان ساده، لحن عامیانه، حالات و اندیشههای عوام در این
ادبیّات نمایان است (نک: ریپکا، ص239ـ240).
ادب ایران - از هزاردستان تا بوف کور
http://www.dibache.com/ پروفسور الول ساتن
برگردان: مجید مصطفوی
مطلب زیر، ترجمه متن سخنرانی پروفسور الول ساتن در سیوپنجمین کنگره بینالمللی «قلم» p.e.n است که در شهر «آبیجان» ساحل عاج تحت عنوان کلی «افسانهها و اسطورهها به مثابه منبعالهام هنر و ادبیات» برگزار شد و از کتاب «ایران و اسلام: یادنامه مرحوم ولادیمیر مینورسکی» برداشته شده است.
ایران، با تاریخ صدها سالهاش، همواره یکی از منابع غنی ادبیات مردمی و افسانههای عامیانه بوده است. همچنین جایگاهی برای ادبیات مکتوب کهن و بسیار گستردهای بوده که در دورانهایی به شدت تحت نفوذ و تاثیر این منابع مردمی و تودهای و در زمانهایی دیگر در اختیار اقلیت روشنفکر و طبقه اشراف بوده است. طی 50 سال اخیر دگرگونیهای سریع و گستردهای در شئون اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ایران به وقوع پیوسته است.
ادامه مطلب ...تلقی قدما از وطن / دکتر محمد رضا شفیعی کدکنی
یکى از عمدهترین مسائل عاطفى، که حوزة گستردهاى از تأملات انسان را در دوران ما به خود مشغول داشته، مسئلة وطن است. دستهاى با شیدایى تمام از مفهوم وطن سخن مىگویند و جمعى نیز بر آنند که وطن حقیقتى ندارد. زمین است و آدمیان، همهجا وطن انسان است و جهان را وطن انسان مىشمارند. آنچه مسلم است این است که مفهوم وطن و وطنپرستى در ادوار مختلف تاریخ بشر و در فرهنگهاى متفاوت انسانى وضع و حالى یکسان ندارد. در بعضى از جوامع شکل و مفهوم خاصى داشته و در جوامع دیگر شکل و مفهوم دیگر. حتى در یک جامعه نیز در ادوار مختلف ممکن است مفهوم وطن، به تناسب هیأت اجتماعى و ساختمان حکومتى و بنیادهاى اقتصادى و سیاسى، تغییر کند؛ چنانکه خواهیم دید.
ادامه مطلب ...همزمان با شکل گیری حرکت های جدید در شعر دهه هفتاد ، به یکباره جامعه ادبی
ایران به بررسی زندگی و شعر یکی از شاعران معاصر پرداخت. هوشنگ ایرانی شاعر نوگرا
در دهه سی شمسی یکی از کسانی است که منتقدین امروز، دستاوردهای جدید شعر فارسی را
به او نسبت می دهند.
بوف کور
از معروفترین داستانهای معاصر فارسی و شاهکار صادق هدایت (1281ـ1330ش ).
این داستان کم حجم و در دو بخش است . زمان بخش اول اواخر دورة قاجار و
اوایل دورة پهلوی است زیرا از خندق دور شهر (ص 14) و دو قران و یک عباسی
(ص 49) تختخواب (ص 43) و کالسکة نعش کش (ص 45) سخن می رود. مکان تهران است
چون به شهری اشاره شده که نزدیک شاه عبدالعظیم است (ص 48). زمان بخش دوم
کهنتر است و در آن از پیه سوز (ص 65) و دو درهم و چهار پشیز (ص 149) یاد
می شود هر چند از تریاک (ص 118) و قلیان (ص 114) هم سخن می رود که از نظر
زمانی به آن اعتراض شده و نویسنده پاسخ داده که قصدش نوشتن داستان تاریخی
نبوده است (کاتوزیان ص 29). مکان بخش دوم ری باستان است در روزگاری که
هنوز آباد و عروس شهرهای دنیا بوده است (ص 74) و می توان زمان این بخش از
داستان را پیش از حملة مغول فرض کرد.
آئینه هویت ایرانی آذرآبادگان و آران ایران (آذربایجان)
درﺁمدی بر ادبیات مرثیه ترکی
خلاصه مقاله:
مردم
ایران تا قبل از دولت صفوی از داشتن دولت ملی محروم بودند ظهور دولت صفوی و رسمیت
یافتن مذهب تشیع در ایران و احیای قدرت و شوکت دوران ساسانیان دوره جدید تاریخ
ایران بود
.
رسمیت
یافتن تشیع در ایران و تهاجمات پی در پی ترکان عثمانی به ﺁذربایجان و اردن باعث
تقویت هرچه بیشتر احساسات شیعی در این نواحی بود به ویژه ﺁنکه در این دوره زبان
گفتاری مردم این نواحی هم به ترکی ﺁذری تغییر یافته بود بدون ﺁنکه بستر فرهنگی و
ادبی تغییری نماید زیرا زبان و ادب فارسی زبان فرهنگی سراسری ایرانیان همواره در
جایگاه ملی رفیع خود حضور داشت
شعر فروغ، به عنوان سمبل شعر ِ "شهری" و شعری که با دنبال کردن سنت ِ نیما، تمام عناصر آن از قبیل واژهها، تعابیر، لحن بیان و مصادیق، بازتاب نوع جدیدی از زندگی و اندیشه "شهری" زن ایرانی است، میتواند مبدائی برای مدرنیته متاخر در شعر زن تلقی شود. و در روند ِ همین مدرنیته بود که تلقیهای شعری، دچار دگرگونیهای بنیادین شد. به مین اعتبار، تلقی ِ آسمانی و مُثلی از شعر به عنوان ِ متنی که در پی بیان خاطرات ِ ازلیست، جای خود را به تلقی جدیدی داد که شعر را کاملا زمینی، خاکی و از جنس ملموسترین تجربیات ِ زیستی ِ انسان ِ عصر مدرن با تمام خطاها و نقصانهایش میدانست. بدین ترتیب، کلیگرایی ِ شعر کلاسیک، به جزئینگری تبدیل شد. بیمکانی ِ شعر قدیم، جای خود را به شعری با تشخص ِ زمانی و مکانی داد. شعر جدید، برخلاف شعر گذشته که عرصه غیاب ِ شاعر بود، تا بیان خصوصیترین حالات شخصی و کنشهای فردی ِ شاعر پیش رفت.
ادامه مطلب ...عمادالدین شیخ الحکمایی
باور به «نحوست تربیع» و تأثیر آن بر آثار ادبی و هنری
(بریدن گوشهای از سند برای از بین بردن شکل چهارگوشِ آن)
ناقص کردن عمدی کاغذ اسناد: پیشینه و تحوّل آن:
کسانی که مستقیمن با اسناد تاریخی سروکار دارند، احتمالن بریدگی گوشه ی سمت راست پایین برخی از اسناد توجهشان را به خود جلب کرده است. هدف این گفتار، ارایه ی پیشینه و ریشهیابی این موضوع، و سیر تحول شکل این پدیده در اسناد تاریخی است. ما همچنین کوشیدهایم گسترش این اندیشه در دیگر هنرها را به اجمال مورد بررسی قرار دهیم.
در میان سندپژوهان معاصر، هریبرت بوسه در بررسی فرمان های صفوی این موضوع را مورد توجه قرار داده و به نقل از شاردن این امر را خرافی و نشان از نقص در همه ی امور دنیوی میداند. وی سپس می افزاید که «ما هیچ توضیحی نداریم که به این مطلب اضافه کنیم.»
ادامه مطلب ...