از عاشقانه تا مادرانه، از غزل تا روایت

فرشته مولوی

از عاشقانه تا مادرانه، از غزل تا روایت

(درباره ی سیمین بهبهانی)

اگر انقلاب مشروطیت را آغاز بیداری ایران از گذر آشنایی با مدرنیته یا تجدد بدانیم، دگرگونی نثر، تولد شعر نو، و پدیداری رمان و داستان کوتاه به مفهوم امروزی را هم رویدادهایی انقلابی می بینیم که پایه گذار ادبیات مدرن ایرانند.

در این دوره ی صد ساله در میان شاعران زن سه تن نام آورترینند: پروین اعتصامی، سیمین بهبهانی، و فروغ فرخزاد. مقایسه ی این سه موضوع مقاله هایی {از میهن بهرامی و پرتو نوری علا در نیمه ی دیگر. جلد ۲. شماره ی ۱. ۱۳۷۲} بوده است. در این نوشته محور سیمین بهبهانی است، اما به ناگزیر به دو دیگر به ویژه پروین اعتصامی هم پرداخته می شود. تصویر ماندگار این سه شاعر زن نامدار در ذهن من تصویر دو دختر و یک مادر است و اشاره ی به آن در همین آغاز از این روست که نقطه ی آغاز تامل من در موضوع این نوشته بوده است.

ناگهان چقدر زود دیر می شود ....

حرفهای ما هنوز ناتمام....

تا نگاه می کنی:

وقت رفتن است

باز هم همان حکایت همیشگی!

پیش از آن که با خبر شوی

لحظه ی عزیمت تو ناگزیر می شود

آی....

ای دریغ و حسرت همیشگی!

ناگهان

چقدر زود

دیر می شود....

امین پور

تحلیل ساختارى ـ زبانشناختى شعر (باد ما را خواهد برد)

تحلیل ساختارى ـ زبانشناختى شعر (باد ما را خواهد برد)

دکتر مهوش قویمى

قطعه «باد ما را خواهد بُرد» برگزیده از آخرین مجموعه اشعار فروغ فرخزاد است که در زمان حیات شاعر به چاپ رسیده. اکثر منتقدان این مجموعه، یعنى تولدى دیگر را تجلى دوره تکامل فکرى و شعرى فرخزاد مى دانند و آنرا از دیگر آثار وى کاملاً متمایز مى شمرند. چه به هنگام انتشار تولدى دیگر، و چه پس از آن، مقالات و مطالب بسیار درباره «ژرف بینى و اندیشندگى» فروغ، مفاهیم تازه اى که او در شعر فارسى مطرح ساخته است و نیز تحول شگرف شاعر از ابتداى فعالیت تا تاریخ چاپ این منظومه، به رشته تحریر کشیده شد1. فریدون رهنما در این مقوله مى نویسد

ترجمه‌های بحث‌برانگیز شاملو / بهزاد کشمیری‌

ترجمه‌های احمد شاملو از بحث‌برانگیزترین فعالیت‌های ادبی او به شمار می‌روند. این آثار در کنار ستایشگران منتقدانی نیز دارد. عده‌ای معتقدند شاملو به هیچ زبان خارجی تسلط کافی نداشته و ترجمه‌هایش اغلب بازنویسی کار دیگران است.

فارسی، دری، تاجیکی

فارسی، دری، تاجیکی

 http://ashouri.malakut.org/

داریوش آشوری

فارسی، دری، تاجیکی، در قرنِ بیستم، سه نام بود برایِ نامیدنِ یک زبان با یک میراثِ تاریخیِ هزار ساله‌یِ ادبی. این نام‌گذاریِ سه‌گانه می‌رفت که، در زیرِ فشارِ عامل‌هایِ سیاسی و فرهنگیِ تازه، از یک زبان سه زبان بسازد. پدید آمدنِ سه نام برایِ یک زبان به علّتِ پدید آمدنِ بخش‌بندی‌هایِ سیاسی در منطقه‌ای بود که مردمانِ سخنگو به این زبان را در بر می‌گرفت. این بخش‌بندی‌ها پی‌آمدِ دست‌اندازی‌هایِ نظامی و سیاسیِ دو قدرتِ بزرگِ امپریالیستیِ اروپایی، یعنی روسیّه و بریتانیا، در سده‌هایِ نوزدهم و بیستم به این منطقه بود. این دست‌اندازی‌ها با تجزیه‌یِ یک امپراتوریِ قرونِ وسطایی، یعنی امپراتوریِ ایران، سه واحدِ سیاسیِ تازه، یا دولت، را پدید آورد. امپراتوریِ ایران در تاریخِ درازِ خود، مانندِ همه‌یِ امپراتوری‌ها، مجموعه‌یِ بزرگی از قوم‌ها و زبان‌ها را در زیرِ چترِ فرمان‌رواییِ خود گرد می‌آورد، امّا دامنه‌یِ فرمان‌روایی‌اش، به نسبتِ میزانِ قدرت و ضعفِ نظامی و سیاسیِ آن ، در دوران‌هایِ گوناگون، بزرگ و کوچک می‌شد.